Ang amoy ng lupa pagkatapos ng ulan at ang halimuyak ng mga bulaklak ng sampaguita—iyan ang mga unang alaala ni Isabelle de la Vega sa Hacienda de la Vega. Iyon ang kanyang paraiso, isang malawak na lupain na puno ng mga puno ng mangga, niyog, at tubo, na minana pa mula sa kanyang mga ninuno. Ang hacienda ay hindi lang isang negosyo para sa kanila; ito ang puso at kaluluwa ng kanilang pamilya.
Ang kanyang ama, si Don Alejandro, ay isang taong may ginintuang puso at bakal na paninindigan. Tinuruan niya si Isabelle hindi lang kung paano magpatakbo ng isang negosyo, kundi kung paano magmahal sa lupa at sa mga taong nagtatrabaho dito. “Ang yaman natin, Isabelle,” laging paalala nito, “ay hindi nasusukat sa dami ng ating ani, kundi sa kalidad ng buhay ng bawat pamilya na umaasa sa hacienda.”
Kaya naman, nang magtapos si Isabelle ng Agrikultura sa Maynila, bumalik siya agad sa kanilang probinsya, dala ang mga bagong ideya para mas lalo pang pagyamanin ang kanilang lupain. Pangarap nilang mag-ama na magtayo ng isang kooperatiba para sa mga magsasaka, at isang maliit na pabrika para direktang maiproseso ang kanilang mga produkto.
Ngunit ang lahat ng pangarap na iyon ay gumuho sa isang gabi.
Isang tawag sa telepono ang nagpabago sa lahat. Isang aksidente sa sasakyan. Ang kotseng minamaneho ni Don Alejandro ay nawalan umano ng preno at nahulog sa isang bangin. Dead on arrival.
Ang buong hacienda ay nagluksa. Ngunit habang ang lahat ay umiiyak, si Isabelle ay nakatitig sa kawalan, ang kanyang puso ay pinupuno hindi lang ng pighati, kundi ng isang malamig na pagdududa. Kilala niya ang kanyang ama. Maingat ito. Ang kotse ay bagong-pa-check-up lang. At ang pinaka-nakapagtataka, nangyari ang aksidente sa isang kalsadang hindi naman madalas daanan ng kanyang ama.
Sa burol, ang kanyang Tiyo Ricardo, ang nakababatang kapatid ni Don Alejandro, ang siyang umako ng lahat. “Huwag kang mag-alala, pamangkin,” sabi nito, habang tinatapik ang kanyang balikat. “Ako na ang bahala sa lahat. Magpahinga ka lang.”
Nariyan din si Mang Julian, ang matagal nang kanang-kamay ng kanyang ama, na nangakong ipagpapatuloy ang lahat ng nasimulan ni Don Alejandro. Ang kanyang matalik na kaibigan, si Katrina, ay hindi umalis sa kanyang tabi, ngunit ang mga mata nito ay tila mas abala sa pagmamasid sa mga importanteng taong dumarating.
Naramdaman ni Isabelle ang pag-iisa. Pinaliligiran siya ng mga taong dapat niyang pagkatiwalaan, ngunit ang kanyang pakiramdam ay nagsasabing may mga ahas sa kanyang paligid, nag-aabang lang ng tamang pagkakataon.
Dalawang linggo matapos ang libing, sinubukan niyang kausapin si Mang Julian tungkol sa mga plano ng kanyang ama. Ngunit ang sagot nito ay laging umiiwas. “Isabelle, magpahinga ka muna. Kami na ang bahala ni Ricardo.”
Nang sinubukan niyang tingnan ang mga libro ng kumpanya, sinabi ng kanyang Tiyo Ricardo na huwag na niyang intindihin iyon. “Masakit lang sa ulo ‘yan, hija. Mag-focus ka sa paggaling mo.”
Isang umaga, para kahit paano’y gumaan ang kanyang pakiramdam, nagpasya siyang mangabayo. Si Alab, ang kanyang paboritong kabayo na regalo pa ng kanyang ama, ang kanyang sinakyan. Habang tinatahak niya ang isang pamilyar na landas sa gilid ng tubuhan, biglang kumalas ang saddle ng kabayo. Sa bilis ng pangyayari, wala siyang nagawa kundi ang bumagsak. Ang huli niyang nakita ay ang umiikot na kalangitan bago siya lamunin ng kadiliman.
Nagising si Isabelle sa isang puting silid. Amoy gamot. Ospital. Nakatayo sa tabi ng kanyang kama ang kanyang Tiyo Ricardo, si Mang Julian, at si Manang Elena, ang matandang kasambahay na nag-alaga sa kanya mula pagkabata.
“Isabelle! Gising ka na, salamat sa Diyos!” sabi ng kanyang Tiyo, na may halong pag-aalala at… kaluwagan?
“Anong nangyari?” tanong niya, ang kanyang boses ay paos.
“Nahulog ka sa kabayo, anak,” malumanay na sagot ni Manang Elena, habang pinupunasan ang kanyang noo.
“Sino… sino kayo?”
Isang sandali ng katahimikan ang bumalot sa silid. Si Manang Elena ay napatingin sa kanya nang may pagtataka, ngunit ang mga mata ng kanyang Tiyo Ricardo at ni Mang Julian ay nagpakita ng hindi maitatagong kislap.
Sa isip ni Isabelle, malinaw ang lahat. Nang bumagsak siya, hindi nawala ang kanyang ulirat. Narinig niya ang pagdating ng mga sakay, narinig niya ang kanilang mga boses. At sa sandaling iyon, sa gitna ng sakit at pagkalito, isang plano ang nabuo sa kanyang isipan. Isang desperadong plano.
“Doktor! Doktor!” sigaw ni Ricardo. “Hindi niya kami makilala!”
Kinumpirma ng doktor ang kanilang kinatatakutan—at ang lihim na inaasahan ng iba. “Post-traumatic amnesia,” sabi ng doktor. “Maaaring bumalik ang kanyang mga alaala, pero hindi natin alam kung kailan. Kailangan niya ng pasensya at suporta.”
Sa mga sumunod na araw, si Isabelle ay naging isang blangkong canvas. Wala siyang “maalala” sa kanyang nakaraan, sa kanyang pag-aaral, o kahit sa pagkamatay ng kanyang ama. Ang tanging taong tila nagpapakalma sa kanya ay si Manang Elena.
Isang gabi, nang silang dalawa na lang ang naiwan sa silid, hinawakan ni Isabelle ang kamay ng matanda. “Manang,” bulong niya, nang walang sino mang makakarinig.
“Anak?”
“Manang, hindi po ako nawalan ng alaala,” sabi ni Isabelle, ang kanyang mga mata ay matalim at puno ng determinasyon. “Nagpapanggap lang po ako.”
Gulat na napatingin si Manang Elena sa kanya.
“Kailangan ko po ng tulong ninyo. May kutob po ako na hindi aksidente ang pagkamatay ni Papa. At ang pagkahulog ko… sinadya iyon, Manang. Sinuri ko ang saddle bago ako umalis. Mahigpit iyon. May kumalas nito.”
Luha ang dumaloy sa mga mata ng matanda, ngunit hindi dahil sa awa, kundi dahil sa paghanga sa katatagan ng kanyang alaga. “Anong kailangan mong gawin ko, anak?”
“Maging mata at tainga ko po kayo. Makinig kayo sa mga usapan nila. At higit sa lahat, tulungan ninyo akong makalabas dito at makabalik sa hacienda. Dahil doon ko sila huhulihin.”
Ang Isabelle na bumalik sa Hacienda de la Vega ay ibang-iba. Siya ay tahimik, laging nakatingin sa malayo, at tila isang dayuhan sa sarili niyang tahanan. Para kay Ricardo at Julian, ito ang perpektong sitwasyon. Isang heredera na walang alam, madaling manipulahin.
“Ito ang opisina ng Papa mo, Isabelle,” sabi ni Ricardo, habang ipinapakita ang silid. “Dito niya ginagawa ang lahat ng mahahalagang desisyon.”
“Talaga po, Tiyo? Ano po ang huli niyang pinagkakaabalahan bago siya… mawala?” tanong ni Isabelle, na may perpektong halo ng pagiging inosente at mausisa.
“Ah, mga ordinaryong bagay lang. Mga papeles, kontrata,” mabilis na sagot ni Ricardo, habang isinasara ang isang drawer na may susi. “Huwag mo na itong isipin.”
Pero nakita ni Isabelle ang logo sa folder bago ito isara: “LJV Prime Lands.” Hindi pamilyar.
Sa ilalim ng maskara ng amnesia, nagsimulang kumilos si Isabelle. Sa tulong ni Manang Elena, malaya siyang nakakagala sa hacienda, nagmamasid, nakikinig.
Isang gabi, habang ang lahat ay tulog, pinuntahan niya ang kwadra. Doon, sa isang sulok, nakita niya ang sirang saddle. Nang suriin niya ito, kumpirmado ang kanyang hinala. Ang katad ay hindi natural na naputol; ito ay may malinis na hiwa, na tila ginamitan ng isang matalim na kutsilyo.
Kailangan niya ng kakampi, isang taong hindi konektado sa kanyang pamilya ngunit mapagkakatiwalaan. Naalala niya si Marco, ang anak ng yumaong katiwala ng kanyang ama. Si Marco ay isang matalinong agronomist, at alam niyang tapat ito sa kanilang pamilya.
Lihim niyang pinatawag si Marco. Sa simula, nag-aalinlangan ito, lalo na’t ang alam ng lahat ay may amnesia siya. Ngunit nang ipakita ni Isabelle ang ebidensya at ipaliwanag ang kanyang plano, hindi na ito nagdalawang-isip.
“Matagal na rin po akong nagdududa, Ma’am Isabelle,” sabi ni Marco. “Pagkatapos mamatay ni Don Alejandro, biglang nagbago ang ihip ng hangin dito sa hacienda. Maraming matatapat na tauhan ang tinanggal at pinalitan ng mga tao ni Sir Ricardo.”
Nagsimula ang kanilang lihim na imbestigasyon. Si Isabelle, gamit ang kanyang “pagkalimot,” ay nakakakuha ng impormasyon sa paraang hindi kahina-hinala.
“Katrina,” sabi niya sa kanyang “kaibigan” isang araw. “Naaalala mo ba kung may mga bagong kaibigan si Papa bago siya mamatay? May nababanggit ba siyang mga bagong negosyo?”
“Naku, Belle, wala akong matandaan,” sagot ni Katrina, habang panay ang pag-text sa kanyang telepono. “Basta ang alam ko, medyo stress siya noon. Siguro dahil sa negosyo.”
Ngunit sa gabi, si Marco, na may kaalaman sa teknolohiya, ay nagawang i-access ang mga security camera logs. Nakita nila ang madalas na pagbisita ng mga kotseng pag-aari ng LJV Prime Lands sa hacienda, mga pagbisitang laging wala si Don Alejandro. Ang kausap ng mga bisita: si Tiyo Ricardo at si Mang Julian.
Kasabay nito, pinasok nila ang opisina ng kanyang ama. Gamit ang isang duplicate na susi na itinago ni Manang Elena, nabuksan nila ang drawer na laging naka-lock. Sa loob, natagpuan nila ang isang set ng mga dokumento—isang panukalang bentahan ng malaking bahagi ng lupain ng hacienda sa LJV Prime Lands sa napakababang halaga. Ang pirma na nasa kontrata ay pekeng pirma ni Don Alejandro.
“Ito na iyon,” bulong ni Marco. “Pinipilit nilang ibenta ang hacienda. Tutol dito si Don Alejandro, kaya…”
“Kaya tinanggal nila siya sa kanilang daraanan,” dugtong ni Isabelle, ang kanyang mga mata ay nag-aapoy sa galit.
Ang huling piraso ng puzzle ay dumating sa hindi inaasahang paraan. Isang matandang magsasaka ang lumapit kay Marco, dala ang isang lumang telepono. “Marco, itong telepono ay nakita ng apo ko malapit sa lugar kung saan nahulog ang kotse ni Don Alejandro. Baka importante.”
Nang buksan nila ito, nakita nila ang isang video. Nanginginig ang kuha, ngunit malinaw. Isang pagtatalo sa gilid ng kalsada. Si Don Alejandro, si Tiyo Ricardo, at si Mang Julian. Narinig nila ang sigaw ng kanyang ama.
“Hindi ko ipagbibili ang lupang ito, Ricardo! Ito ang buhay ng mga tao dito!”
“Kung hindi ka papayag sa madaling paraan…” narinig nilang sabi ni Ricardo, bago biglang naputol ang video.
Ang video ay hindi nagpapakita ng krimen, ngunit ito ay sapat na patunay na nagsisinungaling sila tungkol sa huling kinaroroonan ng kanyang ama.
Ang araw ng pagtutuos ay dumating sa anyo ng isang espesyal na board meeting na ipinatawag ni Ricardo. Ang agenda: aprubahan ang “napagkasunduan” na pagbebenta ng lupa sa LJV Prime Lands. Dahil si Isabelle, ang majority shareholder, ay “may amnesia,” si Ricardo, bilang kanyang legal guardian, ang may kapagayarihang magdesisyon.
Dumating si Isabelle sa meeting, nakasuot ng isang simpleng puting bestida, ang kanyang mukha ay kalmado at blangko. Kasama niya si Manang Elena.
“Good morning, everyone,” bati ni Ricardo, na may ngiti ng tagumpay. “Nandito tayo para pagtibayin ang isang kasunduan na magdadala ng malaking progreso sa ating kumpanya. Isang bagay na matagal nang pinangarap ng aking kapatid.”
Nagsimula siyang ilatag ang mga detalye ng bentahan. Si Mang Julian ay sumasang-ayon sa bawat salita niya. Si Katrina, na naroon bilang kinatawan ng isang minor investor, ay abala sa pagkuha ng litrato.
Nang matapos si Ricardo, tumingin siya kay Isabelle. “Isabelle, hija, alam kong nalilito ka pa. Pero ito ang tamang desisyon. Pumirma ka lang dito, at ako na ang bahala sa lahat.”
Inabot niya ang isang ballpen at ang kontrata kay Isabelle. Ang lahat ng mata sa silid ay nasa kanya.
Hinawakan ni Isabelle ang ballpen. Dahan-dahan, tiningnan niya ang bawat mukha sa silid. Ang kanyang Tiyo, ang kanyang manager, ang kanyang “kaibigan.”
“Tiyo,” nagsimula siya, ang kanyang boses ay mahina. “Sabi ninyo po, ito ang pangarap ni Papa?”
“Oo, hija. Ang pinakamalaki niyang pangarap.”
Ngumiti si Isabelle, isang ngiti na hindi umabot sa kanyang mga mata. “Nakakatawa. Dahil ang naaalala ko… iba ang kanyang sinabi.”
Biglang nagbago ang aura sa silid. Ang mahinang dalaga ay biglang nagkaroon ng matalim na tingin. Itinayo niya ang kanyang sarili, ang kanyang boses ay biglang lumakas at puno ng awtoridad.
“Ang naaalala ko, Tiyo, ay ang sinabi ni Papa sa video na ito.”
Inilabas ni Marco, na kanina pa tahimik na nakatayo sa gilid, ang isang laptop at ipinlay ang video. Ang boses ni Don Alejandro na sumisigaw ay umalingawngaw sa conference room.
Namutla si Ricardo at Julian.
“Naaalala ko rin,” patuloy ni Isabelle, habang inilalabas ang mga dokumento mula sa isang folder, “ang pekeng kontratang ito na tinangka ninyong ipapirma sa kanya. Ang LJV Prime Lands, na pag-aari pala ng inyong mga kasabwat.”
“Hindi totoo ‘yan! Gawa-gawa mo lang lahat ‘yan!” sigaw ni Ricardo.
“Gawa-gawa rin ba,” tanong ni Isabelle, habang inilalabas ang isang maliit na piraso ng katad, “ang pagputol sa saddle ng aking kabayo para siguraduhing hindi na ako makakapagsalita?”
Sa hudyat ni Marco, bumukas ang pinto at pumasok ang mga pulis.
“At Katrina,” sabi ni Isabelle, bumaling sa kanyang nanginginig na kaibigan. “Naaalala ko ang bawat text message na ipinadala mo sa kanila, nagbibigay ng impormasyon tungkol sa bawat galaw ko. Akala mo siguro, dahil ‘may amnesia’ ako, hindi ko na alam paano tingnan ang phone records.”
Wala nang nagawa ang tatlo kundi ang sumuko. Ang kanilang kasakiman at pagkakanulo ay nabunyag sa harap ng lahat.
Ang iskandalo ay yumanig sa kanilang probinsya, ngunit mabilis ding humupa. Ang hustisya ay naibigay. Si Ricardo, Julian, at ang kanilang mga kasabwat ay nahatulan.
Ang Hacienda de la Vega ay muling nagsimula, sa ilalim ng pamumuno ng isang bagong Donya—isang babaeng sinubok ng trahedya ngunit pinatatag ng katotohanan.
Hindi na muling naging pareho si Isabelle. Ang dating may pagka-inosenteng dalaga ay napalitan ng isang lider na may matalas na isip at isang pusong mas lalong natutong magmahal sa kanyang pinagmulan.
Kasama si Marco sa kanyang tabi, hindi lang bilang isang tapat na empleyado kundi bilang isang kasama sa buhay, sinimulan nilang tuparin ang mga pangarap na binuo nila ng kanyang ama. Itinayo nila ang kooperatiba. Itinayo nila ang maliit na pabrika. Ang mga buhay ng mga magsasaka ay umunlad.
Minsan, habang nakatayo sila sa isang burol, tanaw ang luntiang lupain ng Hacienda de la Vega, hinawakan ni Marco ang kanyang kamay.
“Natakot ka ba?” tanong nito.
Tumingin si Isabelle sa malayo, sa abot-tanaw kung saan ang langit at lupa ay nagtatagpo.
“Araw-araw,” pag-amin niya. “Pero mas natakot akong hayaan silang manalo. Mas natakot akong kalimutan kung sino talaga ako at kung ano ang ipinaglalaban ng aking ama.”
Ang maskara ng paglimot ay matagal nang nahubad. Ang naiwan ay ang tunay na mukha ng katapangan, isang mukha na sumasalamin sa pag-asa at sa isang bagong simula para sa Hacienda de la Vega.